Opodatkowanie pracy w Polsce ma dwie negatywne cechy: jest niepotrzebnie skomplikowane oraz zdecydowanie zbyt wysokie dla osób o niskich dochodach. Propozycje rządowe obniżenia PIT do 17% oraz wzrostu kosztów uzyskania przychodów z 1335 zł do 3000 zł, pomimo istotnych kosztów fiskalnych sięgających prawie 10 mld zł nie rozwiązują żadnego z tych problemów.
Nawet osoba zarabiająca pensję minimalną jest obecnie obciążona ponad tysiącem złotych podatków i składek, z czego część jest ukryta po stronie pracodawcy. Zatrudnienie osoby zarabiającej pensję minimalną (2250 zł) kosztuje pracodawcę ponad 2700 zł, podczas gdy na rękę osoba taka otrzyma tylko 1634 zł. Tak wysokie opodatkowanie niskich dochodów zniechęca do podjęcia pracy osoby gorzej wykształcone, z mniejszym doświadczeniem, mniej produktywne. W efekcie stopa zatrudnienia osób z wykształceniem podstawowym w Polsce jest trzecia najniższa w UE – niższa jest tylko na Słowacji i w Chorwacji. Proponowane przez rząd zmiany zmniejszą opodatkowanie takiej osoby o 39 zł, co trudno uznać za radykalną zmianę.
Polski system podatkowy jest niepotrzebnie skomplikowany – obliczenie PIT w najprostszej sytuacji to kilkanaście operacji matematycznych, mogących być źródłem pomyłek i problemów. To efekt niepotrzebnie zróżnicowanych podstaw PIT, NFZ i ZUS. Rządowy projekt zmieniając tylko stawkę PIT oraz koszty uzyskania przychodów nawet nie próbuje rozwiązać problemu niepotrzebnego skomplikowania systemu.
Trzeba też zaznaczyć, że jeszcze przed wakacjami uchwalono wprowadzenie 500+ na każde dziecko oraz zwolnienie z PIT osób do 26 roku życia, teraz trwają prace nad obniżeniem stawek PIT. Jednocześnie nie widać prac nad zapowiadanymi przez rząd w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa źródłami finansowania tych kosztownych zmian. Stwarza to ryzyko, że zapowiadane zniesienie limitu składek ZUS, ozusowanie umów cywilnoprawnych, czy test przedsiębiorcy będą uchwalane w pośpiechu we wrześniu, lub jeszcze gorzej – po wyborach, do końca trzymając przedsiębiorstwa w niepewności odnośnie nowych podatków w 2020 roku.
Kontakt do autora:
dr Aleksander Łaszek – członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Główny ekonomista i Wiceprezes Zarządu FOR. W swoich pracach koncentruje się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z długookresowym wzrostem gospodarczym i zmianami strukturalnymi.
email: aleksander.laszek@for.org.pl,
tel.: +48 695 286 386
Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych.