W lutym 2020 r. wskaźniki koniunktury gospodarczej pogorszyły się w większości obszarów działalności gospodarczej – podał GUS. Nieznaczna poprawa koniunktury sygnalizowana jest w budownictwie, handlu hurtowym, transporcie i gospodarce magazynowej. W pozostałych przypadkach przedsiębiorcy wskazują na osłabienie koniunktury, szczególnie w przetwórstwie przemysłowym oraz sekcji zakwaterowanie i gastronomia. Oznaki spowolnienia widoczne są również w handlu detalicznym. W kolejnych miesiącach sytuacja może ulegać pogorszeniu z uwagi na rosnącą niepewność międzynarodową. Negatywne efekty spowolnienia aktywności na rynku globalnym zauważymy dopiero w kolejnych miesiącach.
Według danych GUS wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sektorze przetwórstwa przemysłowego spadł w lutym do poziomu 1,6 z 3,2 miesiąc wcześniej. Poprawę koniunktury sygnalizuje coraz mniej przedsiębiorstw (16 proc. w lutym br. wobec 17,3 proc. w styczniu). Nieznacznie wzrosła liczba przedsiębiorstw sygnalizujących pogorszenie koniunktury (14,5 proc. w lutym wobec 14 proc. w styczniu). Ocena przedsiębiorstw dotycząca bieżącej sytuacji w sektorze przemysłowym uległa pogorszeniu, natomiast przewidywania odnośnie przyszłości uległy nieznacznej poprawie. Na uwagę zasługuje fakt niekorzystnych ocen w zakresie bieżącego portfela zamówień (zarówno krajowych, jak i zagranicznych) oraz wielkości produkcji. Przedsiębiorcy z sektora przetwórstwa przemysłowego i budownictwa pytani o bariery działalności gospodarczej na pierwszym miejscu wskazują rosnące koszty zatrudnienia (64,6 proc. w lutym br. wobec 57,7 proc. przed rokiem). Na drugim i trzecim miejscu znajdują się wysokie obciążenia na rzecz budżetu państwa oraz niejasne, niespójne i niestabilne przepisy prawne. Interesujący jest wzrost ogólnej niepewności sytuacji gospodarczej (z 28,8 proc. do 40,4 proc.). Ten czynnik będzie w kolejnych miesiącach z pewnością coraz ważniejszy z uwagi na konsekwencje rozprzestrzeniania się koronawirusa w Europie. Natomiast jednym z nielicznych, pozytywnych czynników dostęp do pracowników. Jako barierę postrzega niedobór pracowników 27,2 proc. firm, gdy (spadek z 35,7 proc.). Jest to jednak efekt mniejszego zapotrzebowania na pracowników w sytuacji coraz bardziej odczuwalnego spowolnienia aktywności gospodarczej w Polsce.
Niepokojące informacje napływają również z sektora budowlanego. Co prawda wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w tym sektorze gospodarki nieznacznie poprawiła się w lutym, z minus 0,7 w styczniu do plus 0,1, jednak oceny odnośnie portfela zamówień oraz sytuacji finansowej w sektorze nadal są niekorzystne.
Oceny ogólnego klimatu koniunktury w handlu hurtowym w lutym br. uległy nieznacznej poprawie (z 4,0 w styczniu do 4,5), przy czym należy zauważyć, że gorzej niż przed miesiącem oceniana jest bieżąca sprzedaż hurtowa. Z dużym prawdopodobieństwem można oczekiwać, że sytuacja w handlu hurtowym będzie się pogarszała wraz z malejącym potencjałem nabywczym konsumentów. Widać to już na przykładzie koniunktury w handlu detalicznym, gdzie w lutym wskaźnik spadł do poziomu minus 0,8 z minus 0,3 w styczniu. Przyczynia się to do coraz słabszej sytuacji finansowej przedsiębiorstw w tym sektorze, jest ona najgorsza od marca 2016 roku. W przypadku sektora usług nieznacznie poprawiła się sytuacja jedynie w transporcie i gospodarce magazynowej. Znaczne pogorszenie nastąpiło w sekcji zakwaterowanie i gastronomia, natomiast w sekcji informacja i komunikacja oraz działalność finansowa i ubezpieczeniowa nastąpiło tylko niewielkie pogorszenie koniunktury. Generalnie, ogólny wskaźnik syntetyczny koniunktury gospodarczej GUS (SI) nie uległ większej zmianie w lutym, jednak jest on niższy niż w lutym 2019 roku, ponadto, wszystkie komponenty wskaźnika SI są niższe niż rok temu.
Lutowe badania koniunktury GUS wskazują na pogorszenie sytuacji w ważnych dla polskiej gospodarki sektorach, czyli w przetwórstwie przemysłowym oraz handlu detalicznym. Jest to zatem ostrzeżenie przed spowolnieniem aktywności gospodarczej. Natomiast zbyt wcześnie jest jeszcze mówić o negatywnym wpływie czynników zagranicznych. Z pewnością zobaczymy je w kolejnych miesiącach z uwagi na narastającą niepewność i obserwowane spowolnienie aktywności gospodarczej nie tylko w Chinach, ale również i w krajach strefy euro, w tym szczególnie we Włoszech i Niemczech.
Kontakt do autora:
dr Jarosław Janecki
Członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich
Wykładowca, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
e-mail: jaroslaw.janecki@sgh.waw.pl
tel. +48 601 072 268
Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych.