Europejski Zielony Ład – wyzwania w świetle obecnych wstrząsów (cz. 1)

Nieprzemyślane i niedostosowane do realiów europejskiego rolnictwa wdrożenie ambitnych celów EZŁ będzie prawdopodobnie skutkować nawet kilkunastoprocentowym spadkiem wydajności produkcji rolnej, a tym samym mniejszą podażą płodów rolnych i żywności, znaczącym wzrostem ich cen i zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywnościowego UE, a konsekwencji – również dla świata, z powodu zmniejszonego eksportu z UE. Czy wprowadzenie EZŁ należy więc porzucić, odłożyć w czasie, czy przynajmniej mocne zweryfikować jego cele i tempo ich realizacji?

9 maja  uczestniczyłem  w panelu V Międzynarodowej Konferencji ESARE1 z  cyklu Nauki Ekonomiczne dla Agrobiznesu i Gospodarki Rolnej. Tematem konferencji był Europejski Zielony Ład (EZŁ) i związane z nim wyzwania dla sektora agrobiznesu i obszarów wiejskich w kontekście obecnych wstrząsów i przyszłych potrzeb.

Poza znanymi już dość powszechnie wyzwaniami związanymi z zapowiedzią realizacji ambitnych celów EZŁ, w ostatnich tygodniach pojawił się nowy, jakże ważny kontekst: wojna w Ukrainie i zagrożenie globalnego bezpieczeństwa żywnościowego.

Przypomniane zostały podstawowe założenia EZŁ, który w  obszarze rolnictwa ma być realizowany do 2030 r. i w ramach dwóch strategii: „Od pola do stołu” oraz „Bioróżnorodność” obejmujących następujące cele ilościowe:

  • redukcja środków ochrony roślin o 50%,
  • redukcja stosowania nawozów mineralnych o 20%,
  • przeznaczenie co najmniej 10% gruntów ornych na cele pro środowiskowe (elementy krajobrazu rolniczego),
  • przeznaczenie 25% gruntów rolnych pod uprawy ekologiczne,
  • zmniejszenie zużycia antybiotyków w hodowli zwierząt o 50%,
  • osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r.

Na temat skutków wdrożenia EZŁ wypowiadali się już od jesieni 2020 r.  eksperci w wielu raportach, w tym USDA, europejski Joint Research Centre, Uniwersytety w Kilonii i Wageningen, a na początku roku również polskie konsorcjum, w którego skład weszły: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Warszawie oraz Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach.

Z  tych raportów wynika wspólna konkluzja: nieprzemyślane i niedostosowane do realiów europejskiego rolnictwa wdrożenie EZŁ będzie prawdopodobnie skutkować nawet kilkunastoprocentowym spadkiem wydajności produkcji rolnej, a tym samym mniejszą podażą płodów rolnych i żywności, znaczącym wzrostem ich cen i zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywnościowego UE, a konsekwencji – również dla świata, z powodu zmniejszonego eksportu z UE.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa żywnościowego opisywane w wymienionych raportach  dzisiaj – w warunkach agresji Rosji na Ukrainę – nabierają zdecydowanie większego rozmiaru. Departament Rolnictwa USA (USDA) w swojej pierwszej prognozie dla nowych zbiorów 2022/23 zakłada, że Ukraina z powodu wojny zbierze jedną trzecią pszenicy mniej, a produkcja kukurydzy spadnie o 54%. Szacowane na kilkanaście procent globalnej podaży zmniejszenie dostaw zbóż i oleju słonecznikowego z Ukrainy i Rosji, już obecnie przełożyło się na kilkudziesięcioprocentowe wzrosty cen tych produktów, a także znaczące wzrosty cen mięsa na światowych rynkach.

Do tego dochodzą kolejne złe widomości. 14 maja Indie zakazały eksportu pszenicy – kilka dni po zapowiedzi tamtejszych władz, że w tym roku spodziewają się rekordowej sprzedaży, która może w pewnym stopniu zrekompensować braki tego ziarna z powodu wojny w Ukrainie. Plany te zostały bezwzględnie zweryfikowane przez panującą w Indiach od wielu tygodni rekordową suszę. Natychmiast po decyzji władz Indii kontrakty terminowe na pszenicę z Chicago wzrosły o około 6% dziennego limitu.

USDA prognozuje światowe zapasy pszenicy podczas bieżącej kampanii, która teraz dobiega końca, na poziomie 279 mln ton i o 4,1% mniej niż w poprzednim okresie, a do końca następnego sezonu ponowny spadek o 4,3% (do 267 mln ton). Taka sytuacja wywiera dużą presję na ceny tego i innych zbóż, a każde dodatkowe zdarzenie wpływające negatywnie na wysokość prognozowanych zbiorów niesie za sobą nadmiarowe reakcje na rynkach, gdzie poziom napięcia jest już i tak bardzo wysoki.

Równolegle doświadczamy problemów wynikających z zerwania łańcuchów dostaw z powodu lockdownu w Chinach – opóźnienia w załadunkach i rozładunkach statków sięgają tam kilku tygodni.

W tych warunkach ze zdumieniem dowiadujemy się o pomyśle Komisji Europejskiej dot. uznania gospodarstwa powyżej 150 DJP2 za obiekt przemysłowy. Dla rolnictwa będzie się to wiązało z kosztownymi obciążeniami, co przełoży się na ceny żywności.

Swoistym „kwiatkiem” wydaje się być w tej sytuacji pomysł tzw. Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej End The Slaughter Age (Świat bez rzeźni), która została właśnie zarejestrowana przez Komisję Europejską i która przewiduje całkowity zakaz hodowli zwierząt na potrzeby człowieka.

Jednocześnie, w skali globalnej marnujemy ok. 30% żywności w całym łańcuch jej produkcji i dystrybucji, o czym miałem okazję rozmawiać 6 maja na konferencji zorganizowanej przez Ambasadę Królestwa Danii3. Z dyskusji wynikało, że społeczeństwa rozwinięte mają duży kłopot ze zmniejszeniem strat żywności, ale jej rosnące ceny zmuszą nas do takich zmian w całym łańcuchu produkcji, dystrybucji i konsumpcji. Indeks cen żywności w marcu 2022 roku wzrósł o 12,6%, osiągając rekordowo wysoki poziom 159,3 punktów. Indeks FAO był zatem o 33,6% (!) wyższy niż w marcu 2021 roku oraz o 67,4% wyższy niż w marcu 2020 r.

Biorąc pod uwagę ostatni, kwietniowy odczyt inflacji na poziomie 12,4% i inne wskaźniki makroekonomiczne i informacje z gospodarki wskazujące na dalszy, nieuchronny wzrost cen, musimy pogodzić się z realnym dla polskiej gospodarki scenariuszem stagflacyjnym, czyli bardzo niskim wzrostem PKB i utrzymującą się uporczywie wysoką inflacją, z rosnącymi ciągle cenami żywności.

Pojawia się więc w wielu dyskusjach pytanie: czy wprowadzenie EZŁ należy porzucić, odłożyć w czasie, czy przynajmniej mocne zweryfikować jago cele i tempo ich realizacji?

O tym w następnym artykule w cyklu TEP o Gospodarce.

1 ESARE – V Międzynarodowa Konferencja z  cyklu Nauki Ekonomiczne dla Agrobiznesu i Gospodarki Rolnej, zorganizowana w Warszawie przez SGGW, we współpracy z Ambasadą Niderlandów.

2 DJP – duża jednostka przeliczeniowa inwentarza – umowna jednostka liczebności zwierząt hodowlanych w gospodarstwie, według polskich norm odpowiadająca jednej krowie o masie 500 kg.

3 Konferencja zorganizowana przez Ambasadę Królestwa Danii w ramach wydarzenia World Food Summit: „How can Digitalisation and Green Transition support the Reduction of Food Loss and Waste?”

Grzegorz Brodziak

Członek TEP, wiceprezes Zarządu Federacji Związków Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych, wiceprezes Związku Pracodawców i Producentów trzody Chlewnej Polpig

Kontakt do autora:
e-mail: grzegorz.brodziak@goodvalley.com  

ilmutoto login login ilmutoto daftar ilmutoto ilmutoto daftar ilmutoto situs toto slot ilmutoto situs toto togel 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto situs slot gacor provider terbaik agen toto slot terpercaya 2023 agen toto togel terpercaya 2023 situs toto togel pasaran resmi terbaik bandar toto macau pasaran resmi toto togel bandar toto slot gacor 4d 2023 bo togel online pasaran terlengkap sepanjang masa bo toto slot terlengkap sepanjang masa situs toto togel 2023 bet 100 perak daftar toto slot dan toto togel 2023 bermain toto togel dengan bet hanya 100 perak daftar toto slot bonus new member terpercaya bermain toto slot pelayanan 24 jam nonstop situs toto togel terpercaya situs toto togel online terbaik winsortoto resmi daftar winsortoto login winsortoto daftar unsurtoto login unsurtoto daftar gampangtoto login gampangtoto daftar bungtoto login bungtoto daftar rasa4d login rasa4d ilmutoto situs toto slot dan agen toto togel resmi ilmutoto agen toto slot dan situs toto togel resmi ilmutoto situs toto togel dan toto slot 4d resmi terpercaya ilmutoto situs toto slot 4d dengan provider slot online terbaik sepanjang masa ilmutoto agen toto togel dan situs toto slot pasaran terbesar