Kontynuacja wzrostowego trendu w obrotach handlu zagranicznego. Dominująca pozycja rynku niemieckiego zarówno w eksporcie, jak i imporcie – sytuacja w gospodarce niemieckiej będzie miała duży wpływ na gospodarkę polską w bliższej i dalszej perspektywie. Struktura towarowa obrotów charakterystyczna jest dla gospodarki wysoko rozwiniętej.
Czy w następnych miesiącach ten trend się utrzyma – to wielka niewiadoma – należy raczej oczekiwać jego załamania – a głębokość tego załamania będzie zależała od tego, jak zachowają się gospodarki krajów wysoko rozwiniętych – największych partnerów polskich eksporterów i importerów – głównie gospodarka Niemiec, Francji, Czech, Wielkiej Brytanii, Włoch, Holandii, Szwecji, Stanów Zjednoczonych, Rosji i Hiszpanii.
W dwóch pierwszych miesiącach roku 2020 eksport wzrósł w cenach bieżących w wyrażeniu zarówno w złotym, jak i w dolarach i euro – odpowiednio o 3,2%, 1,7% i 4,1%.
Nadal głównymi rynkami eksportu były rynki krajów wysokorozwiniętych (86,8% eksportu ogółem), ale dynamika eksportu na te rynki była stosunkowo niska, bo wyniosła 101,4% w wyrażeniu w PLN, 99,9% w dolarach i 102,2% w euro. Jednocześnie nieznacznie spadł udział krajów wysokorozwiniętych (o 1,6 p.p.) w eksporcie ogółem (w tym udział UE o 0,9 p.p. i udział krajów strefy euro o 0,8 p.p.) na korzyść krajów rozwijających się, których udział w eksporcie ogółem wzrósł o 1,2 p.p. – co oznaczało wzrost o 121,5% w wyrażeniu w PLN, o 119,7% w wyrażeniu w dolarach i o 122,5% w wyrażeniu w walucie euro. Wzrósł także udział krajów Europy Środkowowschodniej w eksporcie ogółem o 0,4 p.p., co stanowiło wzrost o 112,7% w wyrażeniu w PLN, o 111% w dolarach i 113,6% – wszystkie wskaźniki w odniesieniu do tego samego okresu roku poprzedniego.
Obroty w imporcie nieznacznie spadły w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego – o 0,8 p.p. w wyrażeniu w PLN, o 0,3 p.p. w wyrażeniu dolarowym a w wyrażeniu w euro utrzymały się na tym samym poziomie. Nadal najważniejszym rynkiem w imporcie do Polski pozostały kraje wysoko rozwinięte (których udział wyniósł 64,5% w wartości importu ogółem), co jednak oznaczało spadek tego udziału o 1,7 p.p. w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego. Wzrósł natomiast w imporcie ogółem udział krajów rozwijających się o 1,4 p.p. i krajów Europy Środkowowschodniej o 0,3 p.p.
W dwóch pierwszych miesiącach roku 2020 odnotowano dodatnie saldo obrotów w handlu zagranicznym w wyrażeniu zarówno złotowym (5,3 mld), dolarowym (1,4 mld) i euro (1,3 mld).
Dodatnie saldo odnotowano w obrotach z krajami wysoko rozwiniętymi, a ujemne w obrotach z krajami rozwijającymi się i krajami Europy Środkowowschodniej
Nadal najważniejszym i dominującym partnerem polskich podmiotów w wymianie z zagranicą są partnerzy niemieccy – zarówno w eksporcie (z udziałem 27% w eksporcie i 21,7% w imporcie). Wprawdzie ich udział spadł (o 1,3 p.p. w eksporcie i o 0,9 p.p. w imporcie), ale jest nadal czterokrotnie wyższy od udziału następnej na liście głównych kierunków eksportu Francji i 4,5-krotnie od kolejnych na liście Czech. Z kolei import z Niemiec jest 1,6 razy wyższy od importu z Chin, zajmujących drugą pozycję na liście głównych rynków importowych i 3,5-krotnie wyższy od importu kolejnej na liście Rosji.
Z danych tych wynika, że stan gospodarki niemieckiej będzie miał znaczny wpływ na polską gospodarkę w bliższej i dalszej perspektywie, albowiem struktura obrotów nie ulegnie zasadniczym zmianom krótkim okresie.
Najważniejszą grupą towarów w eksporcie są maszyny, urządzenia i środki transportu, które stanowią 38,7% eksportu ogółem, na drugim miejscu towary przemysłowe sklasyfikowane według surowca (17,5%) oraz różne wyroby przemysłowe (16,9%) – łącznie 73,1% eksportu ogółem stanowią towary przemysłowe. Żywność stanowiła 10,9% eksportu ogółem, a chemikalia kolejne 9,4% – łącznie ponad 93% eksportu to towary przemysłowe, wysoko przetworzone – struktura towarowa kraju wysoko rozwiniętego.
W imporcie 35,5% stanowiły maszyny, urządzenia i środki transportu, 16,3% towary przemysłowe sklasyfikowane według surowca, 14,1% różne wyroby przemysłowe i kolejne 14,1% chemikalia, 7,3% paliwa mineralne i 7,7% żywność i zwierzęta żywe. Wymienione grupy towarowe stanowiły łącznie 95% wartości importu – także charakterystycznego dla kraju o rozwiniętej gospodarce.
Kontakt do autora:
Ewa Sadowska-Cieślak
Członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich
e-mail: ewa.sadowskacie@gmail.com
Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych.