Od 1989 roku rozwinęło się w Polsce wiele bardzo wydajnych przedsiębiorstw, których produktywność jest obecnie porównywalna do tej, jaką osiągają firmy z Europy Zachodniej. Jednocześnie jednak obok tych liderów produktywności funkcjonuje w naszym kraju wiele podmiotów o bardzo niskiej wydajności.
Można szacować, że połowę polskiego Produktu Krajowego Brutto (PKB) wytwarza co najwyżej 5,6 mln osób pracujących przede wszystkim w spółkach kapitałowych, czyli przedsiębiorstwach mających osobowość prawną. Pozostała część PKB powstaje przy udziale pozostałych 10 mln osób, które pracują w mikroprzedsiębiorstwach, sektorze publicznym, rolnictwie, jako samozatrudnieni oraz pozostają w szarej strefie.
Utrzymywanie dużych różnic produktywności w gospodarce w połączeniu z niską aktywnością zawodową negatywnie odróżnia Polskę od wielu krajów Europy Zachodniej. Podczas gdy w Polsce połowę wartości dodanej wypracowuje bardzo ograniczona grupa pracujących, stanowiąca tylko 26% populacji w wieku 20-64 lata, to w krajach takich jak Niemcy, Holandia, Szwecja czy Dania wskaźnik ten kształtuje się pomiędzy 38% a 42%. Polityka gospodarcza sprzyjająca wzrostowi aktywności zawodowej oraz przyspieszająca przepływ pracowników z mniej do bardziej wydajnych podmiotów zwiększy ich wkład w tworzenie PKB.
Wzywamy rząd do skoncentrowania się zwiększaniu dostępności wysoko wydajnych miejsc pracy dla szerszej grupy pracowników i osób obecnie biernych zawodowo. Polityka skoncentrowana na subsydiowaniu i uprzywilejowaniu mało wydajnych podmiotów sprawia, że racjonalną decyzją ich pracowników jest pozostawanie tam, pomimo ograniczonych perspektyw rozwojowych. Rząd, zamiast koncentrować się na subsydiowaniu osób obecnie pracujących w mało wydajnych podmiotach lub biernych zawodowo powinien przede wszystkim dążyć do zwiększenia dostępności wysoko wydajnych miejsc pracy dla nich. Wymaga to stworzenia sprzyjających warunków do wzrostu dla najwydajniejszych przedsiębiorstw i dużych ośrodków miejskich, czemu sprzyjać będą stabilne regulacje oraz odejście od polityki uprzywilejowania całych sektorów (jak rolnictwo), czy grup (jak samozatrudnieni czy mikroprzedsiębiorstwa).
Pełna wersja najnowszego Stanowiska TEP jest do pobrania tutaj.
Kontakt do autorów:
Aleksander Łaszek: aleksander.laszek@for.org.pl, tel. +48 695 286 386
Wiktor Wojciechowski: wiktor.wojciechowski@tep.org.pl, tel. + 48 667 753 873