Unijna recepta na konkurencję dostawców usług cyfrowych  (1/2023)

Powszechna dostępność usług cyfrowych staje się faktem. W sieci uwierzytelniamy się w urzędach, płacimy rachunki, kupujemy produkty, czy też korzystamy z rozrywki. Rzadko jednak zadajemy pytanie, dlaczego Facebook czy Amazon nie mają alternatywy? Dlaczego zakupy on-line są powiązane z naszym profilem społecznościowym? Te i wiele innych pytań jesienią ubiegłego roku zdecydowała się zaadresować Komisja Europejska, przygotowując regulację usług cyfrowych, która ma za zadanie zwiększyć w cyfrowym świecie zarówno konkurencję dostawców, jak i ochronę konsumentów. 

Jesienią 2022 roku Parlament Europejski i Rada UE uchwaliły regulacje definiujące role dostawców usług świadczonych drogą elektroniczną w łańcuchu wartości. Otworzyło to szansę na nowy porządek w globalnych relacjach międzyoperatorskich, w tym również w podziale zysków z segmentów rynku cyfrowego takich jak e-commerce, rozrywka czy media społecznościowe. 

Zdaniem Komisji Europejskiej, rozporządzenie w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym1 (ang. Digital Market Act, DMA) ma wyeliminować monopolistyczne praktyki tzw. strażników dostępu (ang. gatekeepers) do platform internetowych, do których przede wszystkim zalicza się rosnących w siłę globalnych dostawców treści jak Amazon, Meta, Netflix czy Google. Uzupełnienie procesu uwalniania konkurencji stanowić ma rozporządzenie w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych2 (ang. Digital Services Act, DSA), które konstytuuje rynek wewnętrzny usług cyfrowych w Unii Europejskiej, wdrażając analogiczne dla wszystkich krajów członkowskich narzędzia interwencji wobec nadużyć pozycji dominującej przez dostawców.

Mimo ekspresowego jak na warunki Brukseli tempa prac oraz bliskiego terminu stosowania DMA i DSA (odpowiednio 2 maja 2023 r. oraz 17 lutego 2024 r.) reakcję Komisji można uznać za spóźnioną wobec rosnącej asymetrii kosztów i przychodów uczestników procesu tworzenia usług cyfrowych. Pandemia COVID-19, a w konsekwencji wykładniczy wzrost użycia danych w segmentach B2B (ang. business-to-business) oraz B2C (ang. business-to-consumer) pogłębił dysproporcje w bilansie korzyści między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi a platformami. Wg raportu UNCTAD3 udział sprzedaży detalicznej online w całkowitej sprzedaży detalicznej w 2020 r. wzrósł globalnie z 16% do 19%, zaś wskaźnik GMV4 (ang. Gross Merchandise Value) takich potentatów jak amerykański Amazon czy chiński Alibaba blisko dwukrotnie. Co ciekawe, rywalizujące gospodarczo Stany Zjednoczone i Chiny rok do roku generują odpowiednio pierwszy oraz trzeci co do wielkości przychód ze sprzedaży e-commerce, osiągając odpowiednio 40-45% i 15-20% udziału segmentu e-handlu w PKB. Regulacyjne działania Brukseli można zatem odczytywać jako dwutorową strategię zorientowaną w krótkim terminie na rozwiązaniu problemów konkurencji europejskich przedsiębiorców telekomunikacyjnych z globalnymi potentatami dostępu do treści, zaś długoterminowo – jako próbę nawiązania przez Europę rywalizacji w sektorze cyfrowym z wyznaczającymi trendy Amerykanami i Azjatami. 

Obok mechanizmów ograniczających promowanie własnych usług przez potentatów, DMA ma  wymuszać interoperacyjność komunikatorów internetowych, dzięki czemu alternatywni dostawcy i programiści zyskają szerszą możliwość tworzenia oprogramowania współpracującego z najbardziej popularnymi platformami. Regulacja ma również wzmacniać pozycję konsumentów oraz chronić informacje o nich, pochodzące z różnych źródeł. DSA z kolei dokłada zestaw narzędzi ograniczających manipulację treści czy niepożądane formy marketingu, jak również zwiększa ochronę użytkowników platform e-commerce i upraszcza regulaminy świadczenia usług. Co jednak najważniejsze, poprzez precyzyjne regulacje działalności transkontynentalnych strażników dostępu, Komisja Europejska chce stopniowo hamować niekontrolowaną ekspansję monopolistów w dostępie do treści. Zgodnie z piłkarską zasadą: grasz tak, jak przeciwnik pozwala. Kolejne trzy – cztery lata pokażą na ile zmiana zasad współzawodnictwa pozwoli europejskim przedsiębiorcom nawiązać równorzędną walkę z ich amerykańskimi i azjatyckimi konkurentami. 


1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 z dnia 14 września 2022 r. w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym oraz zmiany dyrektyw (UE) 2019/1937 i (UE) 2020/1828 (akt o rynkach cyfrowych), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32022R1925 z 03.01.2023.

2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32022R2065 

3 https://unctad.org/news/global-e-commerce-jumps-267-trillion-covid-19-boosts-online-sales z 04.01.2023, tab.3

 4 Łączna wartość sprzedanych towarów w danym okresie.


dr inż. Marcin Cichy
Członek Rady TEP
Senior Advisor EMEA w Access Partnership Ltd. 
marcin.cichy@tep.org.pl

Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych. 

ilmutoto login login ilmutoto daftar ilmutoto ilmutoto daftar ilmutoto situs toto slot ilmutoto situs toto togel 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto situs slot gacor provider terbaik agen toto slot terpercaya 2023 agen toto togel terpercaya 2023 situs toto togel pasaran resmi terbaik bandar toto macau pasaran resmi toto togel bandar toto slot gacor 4d 2023 bo togel online pasaran terlengkap sepanjang masa bo toto slot terlengkap sepanjang masa situs toto togel 2023 bet 100 perak daftar toto slot dan toto togel 2023 bermain toto togel dengan bet hanya 100 perak daftar toto slot bonus new member terpercaya bermain toto slot pelayanan 24 jam nonstop situs toto togel terpercaya situs toto togel online terbaik winsortoto resmi daftar winsortoto login winsortoto daftar unsurtoto login unsurtoto daftar gampangtoto login gampangtoto daftar bungtoto login bungtoto daftar rasa4d login rasa4d ilmutoto situs toto slot dan agen toto togel resmi ilmutoto agen toto slot dan situs toto togel resmi ilmutoto situs toto togel dan toto slot 4d resmi terpercaya ilmutoto situs toto slot 4d dengan provider slot online terbaik sepanjang masa ilmutoto agen toto togel dan situs toto slot pasaran terbesar