Ministerstwo Finansów właśnie ogłosiło zamiar zmiany przepisów dotyczących stabilizującej reguły wydatkowej. Projekt zmiany ustawy o finansach publicznych został zgłoszony do wykazu prac Rady Ministrów (UD92). Nie został on jednak jeszcze ujawniony. Projekt rozszerza w art. 112d katalog zdarzeń pozwalających na stosowanie „klauzuli wyjścia” dla stabilizującej reguły wydatkowej o stan epidemii na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Fakt dopisania nowego stanu, zamiast określonych już konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych należy ocenić negatywnie. Reguła jest Instytucją, dla której „klauzule wyjścia” powinny bazować na stanach konstytucyjnych. Docelowo należy poszerzyć katalog stanów nadzwyczajnych w Konstytucji o stan epidemii. Kierunkowo pozytywnie należy ocenić obwarowanie stosowania „klauzuli wyjścia” dodatkowymi warunkami, tj. warunkiem spadku PKB i ubytkiem dochodów wpływających na przekroczenie przez deficyt 3% PKB. Ten warunek będzie dotyczył wszystkich zdarzeń pozwalających na stosowanie „klauzuli wyjścia”. Projekt zawiera ponadto warunki, na podstawie których można określić długość ścieżki związanej z powrotem do pierwotnej stabilizującej kwoty wydatków na kolejne lata. Okres i formuła powrotu powinna być odporna na dyskrecjonalne decyzje, czas powrotu powinien być spójny z analogicznymi okresami rekomendowanymi przez Komisję Europejską.
Jednocześnie Ministerstwo Finansów poinformowało, że pracuje nad projektem uszczelnienia stabilizującej reguły wydatkowej (SRW).
Uważamy, że reguła wydatkowa jest istotnym elementem wiarygodności i przewidywalności polityki budżetowej. W celu zachowania wiarygodności polskich ram fiskalnych postulujemy o pilne uzupełnienie projektu zmiany ustawy o finansach publicznych (UD92) o zapisy uszczelniające.
Towarzystwo Ekonomistów Polskich od samego początku brało aktywny udział w debacie nt. reguły wydatkowej, już w 2013, kiedy tworzono regułę wydatkową, dyskutowaliśmy w panelu „Czy nowa reguła fiskalna uzdrowi finanse publiczne w Polsce”. W styczniu 2020 roku TEP zorganizowała debatę pt. „Reguły budżetowe czy rada fiskalna? Fałszywa alternatywa”. W wyniku debaty Rada TEP w swoim stanowisku wezwała do podjęcia działań legislacyjnych mających na celu uszczelnienie reguły wydatkowej, poprzez objęcie jej zakresem m.in. państwowych funduszy celowych i innych podmiotów sektora finansów publicznych, w szczególności tych, które dostają z pominięciem wydatków budżetowych skarbowe papiery wartościowe, pożyczki itp., nie mając własnych dochodów, czy źródeł spłaty pożyczek.
18 maja grupa prawie 70 wybitnych polskich ekonomistów wystosowała Apel do Rządu o przywrócenie przejrzystości w finansach publicznych. Jednym z postulatów tego apelu jest
„… utrzymanie stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) i jej uszczelnienie (włączenie wszystkich funduszy i operacji pozabudżetowych)”.
W związku z powyższym, chcąc kontynuować nasz konstruktywny głos w temacie reguły wydatkowej, przedstawiamy gotowy projekt zapisów uszczelniających regułę wydatkową przygotowany przez ekonomistów zrzeszonych w TEP. Apelujemy do rządu, Sejmu i Senatu o uzupełnienie rządowego projekt UD92 o te zapisy.
Tylko równoczesne uszczelnienie zakresu reguły wydatkowej pozwoli na zachowanie wiarygodności polskich ram fiskalnych mimo poszerzenia katalogu zdarzeń uruchamiających „klauzulę wyjścia”.
Projekt uszczelnienie reguły wydatkowej – PDF
#RZECZoBIZNESIE: Ludwik Kotecki: Rząd nie jest w stanie ukryć długu