Jak przeciwdziałać marnotrawstwu żywności – inicjatywy globalne

Konieczność przeciwdziałania marnotrawstwu żywności jako jeden z podstawowych sposobów zapewnienia trwałego bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze poprzez poprawę efektywności wykorzystania zasobów naturalnych staje się w ostatnich latach coraz większym wyzwaniem zarówno w skali globalnej, unijnej, jak i pojedynczych krajów. Podejmowane są liczne działania na rzecz ograniczania strat i marnowania żywności. W skali globalnej służyć ma temu m.in. realizacja celów zrównoważonego rozwoju zawartych w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030, a w UE – wdrażanie zmian w sektorze rolno-spożywczym przewidzianych w Europejskim Zielonym Ładzie. 

Straty i marnowanie żywności – o czym pisałam w poprzednich dwóch tekstach TEP o Gospodarce – to ważny problem pod względem gospodarczym, społecznym, etycznym i środowiskowym. Aby ograniczyć skalę marnotrawstwa ONZ na drodze porozumienia pomiędzy 193 krajami członkowskimi opracowała dokument pt. „Przekształcamy nasz świat: Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030”, zawierający 17 celów zrównoważonego rozwoju, których realizacja ma zapewnić równowagę w pięciu obszarach: ludzie, planeta, dobrobyt, pokój i partnerstwo. Dwa z celów (cel 2. i 12.) koncentrują się na zapewnieniu wszystkim ludziom dostępu do żywności. Cel 2. dotyczy wyeliminowania głodu, osiągnięcia bezpieczeństwa żywnościowego oraz zapewnienia ludziom dostępu do żywności w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Odnosi się on także do promowania zrównoważonego rolnictwa. Cel 12. to wypracowanie zrównoważonych modeli produkcji i konsumpcji. Chodzi o zmniejszenie do 2030 r. o połowę marnotrawstwa żywności na mieszkańca w skali światowej w sprzedaży detalicznej i konsumpcji oraz zredukowanie strat żywności w procesie produkcji i dystrybucji2. Biorąc pod uwagę obecne trendy światowe, przewiduje się, że Cel 2. zrównoważonego rozwoju (Zero Głodu do 2030 r.) nie zostanie osiągnięty w przypadku prawie 660 mln ludzi, w tym 30 mln z nich będzie niedożywionych z powodu długotrwałych skutków pandemii3.

Liczne działania na rzecz zapisanych w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 celów podejmuje Unia Europejska. W 2016 r. powołana została Unijna Platforma ds. Strat i Marnotrawienia Żywności. Jej członkami są państwa członkowskie i wszyscy uczestnicy łańcucha dostaw, którzy wymieniają się doświadczeniami i wspierają w dążeniu do osiągania celów zrównoważonego rozwoju w zakresie ograniczania marnotrawstwa żywności. Rezultatem działalności Platformy są m.in. przyjęte w 2017 r. wytyczne dotyczące darowizn żywności4 oraz opublikowane w 2018 r. wytyczne w sprawie stosowania jako paszy dla zwierząt produktów żywnościowych, które nie nadają się już do spożycia przez ludzi5. Przeciwdziałaniu marnotrawstwu żywności ma służyć również możliwość przeznaczania na inne cele produktów, które nie zostaną wykorzystane na cele konsumpcyjne. Ważną sprawą będzie ponadto przyjęcie ujednoliconej metodyki pomiaru ilości marnowanej żywności w całej UE.

Istotnym działaniem jest także zaprezentowana w 2019 r. nowa strategia na rzecz wzrostu Unii Europejskiej, zwana Europejskim Zielonym Ładem6, która ma służyć takiemu przekształceniu gospodarki UE, aby do 2050 r. osiągnęła neutralność klimatyczną. Do 2023 r. mają powstać konkretne rozporządzenia, wspierające realizację tego celu. Jednym z nich jest opublikowana przez Komisję Europejską w 2020 r., dedykowana sektorowi rolno-spożywczemu, strategia „Od pola do stołu” („Farm To Fork”)7. Uwzględnia ona w sposób kompleksowy wyzwania związane ze zrównoważonymi systemami żywnościowymi i wskazuje na związki między zdrowiem obywateli, zdrowymi społeczeństwami i zdrową planetą. Transformacja w kierunku zrównoważonych systemów żywnościowych powinna potencjalnie przynieść korzyści zdrowotne, społeczne i środowiskowe, a także zyski gospodarcze, co nabrało szczególnego znaczenia w warunkach kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19. Jednym z pierwszych zadań strategii jest ustalenie do 2023 r. prawnie wiążących celów w zakresie ograniczenia marnotrawstwa żywności dla wszystkich państw UE. Zadania te będą realizowane w oparciu o dane dotyczące ilości strat i marnotrawienia żywności pochodzące od państwach członkowskich, opracowane według nowej metodyki pomiaru. Kolejnym elementem strategii są zmiany przepisów dotyczących oznakowania terminów przydatności do spożycia i minimalnej trwałości.


Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 70/1 z 25 września 2015 r. Przekształcamy nasz świat: program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E

Cele Zrównoważonego Rozwoju i towarzyszące im zadania, Polski Komitet ds. UNESCO, http://www. unesco.pl/unesco/cele-i-zadania-zrownowazonego-rozwoju

https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/raport-onz-przez-pandemie-dramatycznie-wzrosl-poziom-glodu-na-swiecie

Zawiadomienie Komisji „Wytyczne UE w zakresie darowizny żywności”, 2017/C 361/01, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52017XC1025(01)&from=ES

Zawiadomienie Komisji „Wytyczne w sprawie stosowania jako paszy żywności, która nie jest już przeznaczona do spożycia przez ludzi”, 2018/C 133/02, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018XC0416(01)&from=EN

„Europejski Zielony Ład”, https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/green-deal/

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Strategia „Od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, COM(2020)381 final, Komisja Europejska, Bruksela, 20.05.2020.

dr hab. Iwona Szczepaniak, prof. IERiGŻ-PIB
Członek TEP
e-mail: Iwona.Szczepaniak@ierigz.waw.pl

Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych. 

ilmutoto login login ilmutoto daftar ilmutoto ilmutoto daftar ilmutoto situs toto slot ilmutoto situs toto togel 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d 8kuda4d ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto ilmutoto situs slot gacor provider terbaik agen toto slot terpercaya 2023 agen toto togel terpercaya 2023 situs toto togel pasaran resmi terbaik bandar toto macau pasaran resmi toto togel bandar toto slot gacor 4d 2023 bo togel online pasaran terlengkap sepanjang masa bo toto slot terlengkap sepanjang masa situs toto togel 2023 bet 100 perak daftar toto slot dan toto togel 2023 bermain toto togel dengan bet hanya 100 perak daftar toto slot bonus new member terpercaya bermain toto slot pelayanan 24 jam nonstop situs toto togel terpercaya situs toto togel online terbaik winsortoto resmi daftar winsortoto login winsortoto daftar unsurtoto login unsurtoto daftar gampangtoto login gampangtoto daftar bungtoto login bungtoto daftar rasa4d login rasa4d ilmutoto situs toto slot dan agen toto togel resmi ilmutoto agen toto slot dan situs toto togel resmi ilmutoto situs toto togel dan toto slot 4d resmi terpercaya ilmutoto situs toto slot 4d dengan provider slot online terbaik sepanjang masa ilmutoto agen toto togel dan situs toto slot pasaran terbesar