„Wolność gospodarcza” to najnowsza książka wydana przez Towarzystwo Ekonomistów Polskich, której autorem jest dr Andrzej Kondratowicz – Członek Rady TEP.
By okiełznać chaos wprowadzamy do naszych działań reguły – trwałe, powtarzające się sposoby postępowania, zwane instytucjami. Zwiększają one przewidywalność, lecz zmniejszają różnorodność. Ograniczają wolność, a równocześnie są niezbędne do jej istnienia. Wolność gospodarcza jest odzwierciedleniem instytucji gospodarczych, a jej pomiar próbą skwantyfikowania zmian instytucjonalnych. Jednak by móc z powodzeniem mierzyć, trzeba te zmiany najpierw dobrze rozumieć. Od tego już tylko krok do najważniejszego tematu książki – teorii zmiany instytucjonalnej.
Regulując swą działalność, ludzkość na przemian wznosi i obala, podwyższa i obniża różnego rodzaju mury, bariery i inne ograniczenia – próbuje znaleźć to, co dla niej najlepsze. Czasem robi to stopniowo i powoli, czasem w sposób gwałtowny i niemal natychmiastowy. Czasem dzieje się to spontanicznie, czasem w sposób zaplanowany. Czasem zmiany „udają się”, czasem nie.
Bariery wznoszone w życiu politycznym są zazwyczaj łatwo widoczne – te istniejące w działalności gospodarczej, nieco mniej. Zadaniem ekonomisty instytucjonalnego jest je poznawać, opisywać i – jak sądzimy – mierzyć. Temu poświęcona jest nasza książka. Jej trzy główne tematy to:
Pomiar – jak się mierzy wolność gospodarczą na poziomie całej gospodarki narodowej i jak dokonuje się porównań przestrzennych – głównie międzynarodowych.
Percepcja – w jaki sposób społeczeństwo – w tym polskie ‑ postrzega wolność gospodarczą, i jak odbierają ją różni interesariusze – zwłaszcza politycy i pracująca dla nich administracja publiczna.
Zmiana instytucjonalna – czym są instytucje, jak je można definiować, jakie rodzaje można wśród nich wyróżnić, jakie są między nimi zależności – i przede wszystkim – jakie są mechanizmy ich zmian w krótkim i długim okresie.