Wspólne Centrum Badawcze (WCB) będące zapleczem badawczo-naukowym Komisji Europejskiej w marcu br. wskazało na wyłanianie się globalnych przewag konkurencyjnych państw członkowskich Unii Europejskiej w obszarze usług świadczonych przez rozwiązania czerpiące z mechanizmów sztucznej inteligencji (SI). Jednocześnie UE planuje w najbliższych latach znaczące inwestycje w rozwój SI.
Badanie realizowane w ramach Europejskiego Obserwatorium Sztucznej Inteligencji (AI Watch Index) wskazało, że w latach 2009-2020 rozwojem sztucznej inteligencji na obszarze EU-27 zajmowało się łącznie około 5,6 tys. przedsiębiorstw, liczba rozwiązań zgłoszonych do ochrony patentowej związanych z SI wyniosła 1,9 tys., a liczba publikacji dedykowanych SI w wiodących czasopismach naukowych wniosła 900. Pod względem aktywnych w obszarze SI podmiotów gospodarczych, Państwa członkowskie EU-27 uplasowały się na 3. pozycji, za Stanami Zjednoczonymi oraz Chinami, w których to kolejno aktywnych w obszarze SI było 13,7 tys. oraz 11,3 tys., przedsiębiorstw. Na tym tle wyniki charakteryzujące Polskę wypadły względnie skromnie. Obszarem SI według przywołanego źródła zajmowało się łącznie około 200 przedsiębiorstw, łączna liczba związanych z SI złożonych wniosków patentowych wyniosła 30, a opublikowanych, istotnych w środowisku artykułów naukowych było 9. Względnie cieszyć mogłaby informacja, że łączna liczba przedsiębiorstw zajmujących się SI w Polsce w badanym okresie była wyższa niż w Austrii, Czechach, Estonii, Danii czy Irlandii1. Względnie, ponieważ wskaźnik liczby podmiotów zajmujących się SI do wielkości gospodarki mierzonej PKB w przywołanych krajach wypadł znacznie lepiej, z najwyższą wartością w UE-27 odnotowaną w Estonii. Wyniki badań WCB wskazują, że w UE-27 do końca bieżącej dekady stymulowane współfinansowaniem publicznym inwestycje w rozwój SI będą wynosiły 20 mld EUR rocznie.
Od 2018 r. działania zw. z aktywnościami dotyczącymi rozwoju SI w UE są koordynowane w ramach planu rozwoju i wykorzystania sztucznej inteligencji, który został zrewidowany w ub.r.2. Przewiduje on przyspieszenie inwestycji w rozwój technologii SI wspierających odbudowę społeczno-gospodarczą UE. Polska uczestniczy w tym procesie w ramach przyjętej w 2020r. „Polityki dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020”. Działania zaplanowane na 2022 r. wiążą się m.in. z inwestycjami publicznymi w wysokości 1 mld EUR rocznie. Będą one zarządzane bezpośrednio przez Komisję Europejską w ramach programów Horyzont Europa oraz Cyfrowa Europa3. Główne działania zaplanowane w UE na 2022 r. to nabory konkursowe w ramach programu Horyzont Europa dotyczące opracowania zrównoważonych rozwiązań z zakresu SI, utworzenie centralnej platformy europejskiego zestawu narzędzi do rozwoju SI, uruchomienie programów i modułów dotyczących kompetencji i umiejętności w zakresie SI dla społeczeństwa oraz utworzenie infrastruktury umożliwiającej połączenie europejskich baz danych zawierających dane dla rozwoju SI w diagnostyce i leczeniu. Planuje się również dalsze prace nad rozporządzaniem harmonizującym przepisy krajowe państw członkowskich UE w zakresie SI4. Dodatkowego impulsu do rozwoju ambicji w obszarze globalnego przywództwa w rozwiązaniach opierających się na SI może dostarczyć Europejski Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, który zakłada przeznaczenie 134 mld EUR na cyfryzację.
Rys. 1. Liczba podmiotów w państwach członkowskich w latach 2009-2020 zajmujących się rozwojem SI oraz ich relacja liczby tychże podmiotów do wielkości gospodarki krajowej.
Źródło: Raport Wspólnego Centrum Badawczego KE – AI Watch Index 2021, str. 20.
Przypisy
- Raport Wspólnego Centrum Badawczego KE – AI Watch Index 2021,://ai-watch.ec.europa.eu/publications/ai-watch-index-2021_en, dostęp 8/4/2022 oraz oficjalny portal internetowy Europejskiego Obserwatorium Sztucznej Inteligencji, https://web.jrc.ec.europa.eu/dashboard/AI_WATCH_LANDSCAPE/, dostęp 8/04/2022.
- Zrewidowany skoordynowany plan w sprawie rozwoju i wykorzystania sztucznej inteligencji w UE, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/coordinated-plan-artificial-intelligence-2021-review, dostęp 8/04/2022.
- Europejskie podejście do SI, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/european-approach-artificial-intelligence, dostęp 8/04/2022.
- Prace nad rozporządzenie rozporządzaniem harmonizującym przepisy krajowe państw członkowskich UE w zakresie SI, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/proposal-regulation-laying-down-harmonised-rules-artificial-intelligence, dostęp 8/04/2022
Kontakt do autora:
dr Tomasz Pilewicz, MBA
Członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich
Adiunkt, Zakład Przedsiębiorczości i Otoczenia Biznesu SGH
e-mail: tpilew@sgh.waw.pl
tel. +48 503 077 513
Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych.