Mimo trwającej pandemii trwa dobra passa w obrotach towarowych handlu zagranicznego. Obserwujemy nadal silny wzrost obrotów i w eksporcie i imporcie, utrzymuje się dodatnie saldo obrotów. W handlu zagranicznym polski nadal dominuje rynek niemiecki. Spadają obroty z Wielką Brytanią. Struktura towarowa obrotów charakterystyczna dla kraju uprzemysłowionego, ale z niewielkim udziałem towarów o wysokim stopniu zaawansowania technicznego. Wyzwaniem dla eksporterów będzie poprawa struktury przedmiotowej eksportu w kierunku towarów o wyższej zawartości nowoczesnej myśli technologicznej.
Mimo trwającej pandemii utrzymuje się – a nawet uległa wzmocnieniu – dobra passa w obrotach towarowych polskiego handlu zagranicznego. Wartość obrotów zarówno po stronie eksportu, jak i importu w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego wzrosła w PLN o 14,6% i 12,3% odpowiednio, jednak biorąc pod uwagę spadek wartości polskiej waluty, przyrost wartości eksportu mierzony w euro był nieco niższy, ale i tak wysoki i wynosił 8,3% a wartości importu o 6,1%. Wartość eksportu to 298,8 mld PLN (66,3 mld euro), a importu 287,9 mld PLN (63,9 mld euro).
Saldo obrotów handlu zagranicznego wzrosło do 10,9 mld PLN, (2,9 mld dol. i 2,4 mld euro) i jest dodatnie w obrotach z krajami wysoko uprzemysłowionymi, ale nadal ujemne w obrotach z krajami rozwijającymi się (13,5 mld euro).
Głównymi partnerami polskich podmiotów gospodarczych zarówno w eksporcie, jak i imporcie są kraje wysoko uprzemysłowione, w tym głównie kraje strefy euro, których udział w eksporcie ogółem wynosi 59,5%, a w imporcie 45,8%. Od lat utrzymuje się dominująca pozycja rynku niemieckiego zarówno w eksporcie, jak i imporcie. W I kwartale 2021 udział rynku niemieckiego w eksporcie ogółem wzrósł o kolejny 1,1 pp i wynosił 28,9%. Natomiast w imporcie ogółem udział Niemiec spadł o nieznaczne 0,1 pp do 21,7%, licząc wartość importu według kraju pochodzenia towarów (13,8 mld euro).
Utrzymuje się wysoka koncentracja zarówno eksportu, jak i importu na rynkach 10 najważniejszych krajów – eksport do Niemiec, Francji, Czech, Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii, Szwecji, Rosji, Hiszpanii i Stanów Zjednoczonych stanowił łącznie 65,5 proc. eksportu ogółem, przy czym udział Francji, drugiej na liście głównych odbiorców polskich towarów, w wartości eksportu ogółem wynosi 6,1% – czyli 4 mld euro – prawie pięciokrotnie mniej, niż do pierwszych na liście Niemiec.
Z kolei import liczony według kraju pochodzenia towarów z Niemiec, Chin, Włoch, Rosji, Holandii, Francji, Czech, Stanów Zjednoczonych, Korei Południowej, i Belgii stanowił łącznie 64,8 proc. importu ogółem. W przypadku importu dysproporcja między pierwszym i drugim na liście krajem nie jest tak duża, jak w przypadku eksportu – wartość importu z Niemiec jest 1,5 razy większa niż importu z Chin. Na uwagę zasługuje spadek obrotów w eksporcie na rynek Wielkiej Brytanii (o 13,6 pp), zaś wśród dziesięciu największych dostawców towarów na rynek polski nie ma już dostawców z Wielkiej Brytanii. Wygląda na to, że odczuwamy pierwsze efekty Brexitu.
Struktura towarowa obrotów, z jaką mamy do czynienia, jest charakterystyczna dla gospodarki wysoko rozwiniętej. Przeważają wyroby wysoko przetworzone – maszyny, urządzenia i środki transportu i inne wyroby przemysłowe, chociaż są to często produkty z niskim udziałem produktów o zawartości wysokiej techniki. Ważną grupę w eksporcie polskim stanowi żywność i zwierzęta żywe oraz chemikalia. Łącznie te wszystkie grupy towarowe stanowią 93,8% eksportu ogółem. Podobna jest struktura towarowa importu – cztery najważniejsze grupy to maszyny, urządzenia i środki transportu, towary przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca, chemikalia i produkty pokrewne, różne wyroby przemysłowe, żywność i zwierzęta żywe – łącznie 88,8% ogółu importu.
Podsumowując, korzystne wyniki zawdzięczamy powstaniu silnego sektora prywatnego, na który w niemal równych proporcjach składają się przedsiębiorstwa z kapitałem krajowym i przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego, które przez lata transformacji wypracowały sobie kanały dystrybucji i krąg stałych odbiorców, który jest z roku na rok poszerzany.
Kontakt do autora:
Ewa Sadowska-Cieślak
Członek Towarzystwa Ekonomistów Polskich
e-mail: ewa.sadowskacie@gmail.com
tel. +48 605882050
Towarzystwo Ekonomistów Polskich (TEP) krzewi wiedzę ekonomiczną i wyjaśnia zjawiska gospodarcze współczesnego świata, propagując poszanowanie własności prywatnej, wolną konkurencję oraz wolność gospodarczą, jako warunki rozwoju Polski. Zrzesza praktyków biznesu i teoretyków różnych dziedzin nauk ekonomicznych.